Małżeństwo na zakręcie

Jeżeli kobieta jest kochana przez męża, nie będzie miała problemu z wypełnieniem swojej roli, przeznaczonej jej przez Boga w małżeństwie. Kobiety często nie potrafią zaakceptować swojej roli i nie poważają mężów, gdyż nie doświadczają miłości z ich strony.
Statystyki podają, że w Polsce więcej niż co drugie małżeństwo jest zagrożone rozwodem, a co czwarte kończy się na sali sądowej. Taka jest, niestety, okrutna i brutalna rzeczywistość wokół nas. Jesteśmy w Polsce na zakręcie historii! Co nas czeka za zakrętem? Jaka niespodzianka? Co nas zaskoczy? Żyjemy w czasach radykalnych zmian. Zmieniają się wartości! To, co było ważne 10 czy 20 lat temu, przestaje mieć znaczenie dzisiaj. Żyjemy w czasach kryzysu rodziny.

Ile bólu i rozczarowania musi przeżyć para ludzi, którzy wymarzyli sobie zgodne, sielankowe życie, a jednak pewnego dnia okazuje się, że ten czar pryska nagle i niespodziewanie, jak mydlana bańka... Jak w filmie "American beauty". (Zdecydowanie go nie polecam.) Każda rozmowa w tym filmie kończy się kłótnią, nikt nikogo nie szanuje, pełno nieporozumień o drobiazgi, ciągłe pretensje i żale, nieudane próby uciekania przed samym sobą, niezadowalające współżycie intymne, oszukiwanie siebie samych oraz fasadowość i udawanie przed ludźmi. Czy na tym polega małżeństwo? Czy o to chodzi w rodzinie? Niestety, w wielu przypadkach tak wygląda związek dwojga ludzi.

Małżeństwo jest jak ogród, który trzeba pielęgnować. Trzeba podejmować świadome wysiłki i wyrywać chwasty niezgody i kłótliwości. Trzeba spulchniać glebę porozumienia i komunikacji. Trzeba pielęgnować kwiaty czułości i wrażliwości. Trzeba cierpliwie czekać na owoce miłości.
Biblijna rola mężczyzny - dwie zasady

Biblia wyznacza dwie naczelne zasady, jeżeli chodzi o rolę mężczyzny w rodzinie. Pierwsza z nich mówi o tym, że mąż jest głową żony (oznacza to przewodnią rolę mężczyzny w małżeństwie i rodzinie), druga natomiast, że ma on kochać żonę, jak własne ciało. Spróbujmy wyjaśnić, co to znaczy i jakie ma mieć zastosowanie.

Co to znaczy, że mąż jest głową żony?

Biblia w pierwszym rozdziale Księgi Rodzaju stwierdza, że Bóg stworzył człowieka jako mężczyznę i kobietę (l M 1:27). Mężczyzna został stworzony jako pierwszy (l M 2:7), potem powstała kobieta (l M 2:22). Kobieta powstała z mężczyzny. Biblia stwierdza: "będzie nazywała się mężatką, gdyż z męża została wzięta" (l M 2:23). W języku hebrajskim słowo "isz" oznacza: "mąż, mężczyzna", zaś "kobieta, mężatka" - "iszsza"'. Widoczne jest podobieństwo i ewidentne pokrewieństwo. Ten sam rdzeń słowotwórczy. Dlatego Biblia ks. Jakuba Wujka z XVI w. (moim zdaniem jeden z najlepszych przekładów Pisma Świętego w języku polskim) oddaje to następująco: "Rzekł Adam: " (l M 2:23).

Z Księgi Rodzaju wynika, że Bóg stworzył człowieka na końcu - mówi się czasami, że "człowiek jest koroną stworzenia boskiego". Bóg dał człowiekowi zadanie panowania nad całą ziemią oraz nazywania (określania zadań) poszczególnych gatunków stworzenia (l M 2:19-20). Na przykład takich, że kwiaty mają pachnąć i cieszyć oko, a zboże ma żywić człowieka; motyl i ptak ma latać w powietrzu, a ryba i wieloryb mają pływać w wodzie; sarna ma uciekać, a wilk za nią gonić itp. Ciekawe jest, że to nie człowiek (hebr. "adam" -"człowiek ziemi") określił zadania swojej żonie. Zadanie kobiety określił sam Bóg: "niedobrze jest człowiekowi samemu; uczynię mu pomoc odpowiednią dla niego" (l M 2:18).

Bóg sam wyznaczył zadania i role mężczyzny oraz kobiety. Są one różne, podobnie jak różny jest wygląd fizyczny tych dwojga. Inna też jest konstrukcja psychiczno-duchowa. Mężczyzna i kobieta to dwie różne istoty.

Zadaniem mężczyzny według Biblii jest przewodzenie - "mąż jest glowq żony" (Ef 5:23). Jaką funkcję spełnia głowa w ciele człowieka? Tam odbywa się planowanie i przewidywanie. Tam zapadają decyzje i stamtąd pochodzą polecenia dla różnych części ciała. Decyzja to odpowiedzialność. Przewodnia rola mężczyzny w rodzinie to ryzyko podejmowania niektórych decyzji oraz dźwigania ciężaru odpowiedzialności.

Wzorem relacji między mężem i żoną jest więź między Chrystusem i Kościołem (Ef 5:22). Chrystus jest Zbawicielem Kościoła. On przyszedł, aby szukać i zbawić to, co zginęło. On nie przeszedł, aby Mu służono, lecz aby służyć i oddać swoje życie za wielu (Mk 10:45). On, który wszystko stworzył, stał się sługą, uniżył się aż do śmierci (Flp 2:6-7). Biblijne przewodzenie to usługiwanie. Nie ma to nic wspólnego z panowaniem lub rządzeniem. Jest to najpełniejsze partnerstwo, jakie można sobie wyobrazić. To postawa służby, która zachęca do zaufania, polegania na drugiej osobie. Bez tego nie ma relacji.
Nie tylko, że mąż ma kochać żonę swoją...

W tym przypadku również relacja między Chrystusem i Kościołem jest wzorem dla męża i żony. Tak jak Chrystus jest inicjatorem miłości, tak też mąż powinien pierwszy okazywać miłość swojej żonie. Chrystus umiłował Kościół do tego stopnia, że wydał zań siebie samego (Ef 5:25).

W języku greckim jest kilka różnych określeń tego, co po polsku wyrażamy jednym słowem - "miłość"'. "Storgeo" to miłość matki do dziecka, "fileo" określa przyjaźń między dwoma ludźmi, "eros" - fizyczną namiętność, zmysłowość. Każda z tych rodzajów miłości jest warunkowa. Kocham cię, ponieważ...
W naszym tekście użyte jest słowo "agape". W języku polskim słowo "miłość" zwykle kojarzy się z uczuciem. Miłość "agape" to bardziej postawa niż uczucie. Miłość "agape" to postawa niezasłużonej życzliwości lub inaczej bezinteresowna uczynność. Miłość "agape" jest bezwarunkowa. Miłość "agape" jest przeciwieństwem egoizmu, samolubstwa.

Mąż powinien kochać żonę miłością bezwarunkową (!). Powinien kochać ją, jak własne ciało. Ani więcej, ani mniej. Co to oznacza? Troszczyć się, dbać o jej dobro, zapewniać bezpieczeństwo, wygodę, szanować, doceniać, chwalić, życzyć tego samego, czego życzy sobie samemu itp. Jeżeli mąż będzie kochać swoją żonę tak, jak własne ciało, wówczas spełni swoje zadanie wobec niej. Jest to biblijny obowiązek męża wobec żony - wynikający z miłości - do którego nie trzeba go zmuszać.

Biblijna rola kobiety - dwa słowa

Jakie miejsce przypisuje Biblia kobiecie? Podobnie jak w przypadku mężczyzn, dwie zasady biblijne określają zadanie ich żon. Są to zaledwie dwa słowa: pomoc i uległość. Co to oznacza i jak to rozumieć?

Nie pomoc domowa, ale pomoc odpowiednia
Biblia mówi, że Bóg stworzył kobietę i On sam określił jej rolę słowami: "odpowiednia pomoc dla mężczyzny" (l M 2:18). Nie była to pomoc domowa, ale pomoc odpowiednia. Z czym kojarzy się nam określenie "pomoc"? Pomoc domowa, drogowa, asystent, sekretarka, lokaj, sługa... Jaki wydźwięk ma to słowo? Czy sami chętnie chcemy być pomocą?

Biblijne określenie "pomoc" ma swoją wartość i godność. W wielu tekstach biblijnych Bóg sam siebie nazywa pomocą. On pospiesza z pomocą utrapionemu (Ps 22:20), staje się pomocą człowiekowi w sytuacji zagrożenia (Ps 27:9). Jak dalej czytamy: "dusza nasza oczekuje Pana, On pomocą i tarczą naszą..." (Ps 33:20). Skoro Bóg nie wstydzi się nazwać siebie samego pomocą człowiekowi, to o ileż bardziej człowiek może uznać za swój przywilej możliwość niesienia pomocy drugiemu człowiekowi. Jest to tytuł godny i zadanie pełnowartościowe dla żony.

Miejsce żony w rodzinie to pomoc mężowi. Nie rywalizacja. To wspieranie i budowanie jego autorytetu. Nie konkurencja. Zdarza się niestety, że kobiety publicznie wyśmiewają wady swoich mężów, zamiast budować ich autorytet.

Pomoc kobiety rozciąga się na sprawy związane z prowadzeniem domu, gospodarność i czystość (Tyt 2:3-5). Dzielna kobieta opisywana w Prz 31:10-31 ma wiele cennych zalet: "jej wartość przewyższa perły...". Ona "czuwa nad biegiem spraw domowych". Biblijna rola kobiety to opiekunka domowego ogniska. Ona tworzy atmosferę domu. W takim domu widać od razu "dotyk kobiecej ręki".

Jak ma ona pogodzić biblijny model roli kobiety z pracą zawodową, co staje się w wielu przypadkach koniecznością naszych czasów? Nie będzie to łatwe. Nikt bowiem nie zastąpi matki w pierwszym okresie dzieciństwa. Biblijnym priorytetem dla kobiety jest dom i opieka nad dziećmi.

Uległość, która nie jest poniżeniem

Druga zasada biblijnego modelu kobiety w rodzime to uległość mężowi. Chodzi tutaj o uznanie jego autorytetu i podporządkowanie się. Pierwszy raz Biblia mówi o tym w l M 3:16. Powtórzone jest to wiele razy w Nowym Testamencie (Ef 5:22, Koi 3:18, Tyt 2:5, l P 3:1). Czasownik "hypotasso" pojawia się wiele razy w Nowym Testamencie i oznacza poddanie się Bogu jako najwyższemu autorytetowi (Jk 4:7, l P 3:22). Młodsi mają uznawać autorytet starszych (l P 5:5), słudzy mają być ulegli swoim panom (Tyt 2:9), zaś obywatele państwa muszą być poddani władzy świeckiej (Rz 13:1).

Uległość jest w naszych czasach niepopularna, gdyż jest często opacznie rozumiana. Dla wielu kojarzy się z poniżeniem i wykorzystaniem. Nie o takiej uległości mówi Biblia. Wzorem uległości żony wobec męża ma być relacja między Kościołem i Chrystusem. Jest to dobrowolne poddanie, nie wymuszone. Jeżeli kobieta rozpoznaje w swoim mężu Boży model, jest gotowa chętnie uznać jego przewodnią rolę w rodzinie. Nie stoi to w sprzeczności z partnerstwem. Jest to bezkonfliktowe porozumienie wynikające z rozpoznania swojej roli.

Kobieta z natury potrzebuje oparcia i bezpieczeństwa. Tak bowiem została stworzona przez Boga. Kobieta, która nie potrafi zaakceptować swojej roli w rodzinie, będzie sfrustrowana i zgorzkniała. Nawet sukcesy zawodowe jej tego nie zrekompensują. Zadaniem mężczyzny jest zapewnić jej bezpieczeństwo. Jeżeli kobieta jest kochana przez męża, nie będzie miała problemu z wypełnieniem swojej roli, przeznaczonej jej przez Boga w małżeństwie. Kobiety często nie potrafią zaakceptować swojej roli i nie poważają mężów, gdyż nie doświadczają miłości z ich strony.

Czy biblijny model małżeństwa to anachronizm?

Żyjemy w czasach przemian. Zmieniają się nie tylko warunki życia, marki samochodów, jakimi jeździmy, sklepy i to, co w nich kupujemy. Zmieniają się też wartości. Napotykamy na dramatyczne hasła: "Polska jest na zakręcie historii!"; "Polska rodzina jest zagrożona!" Stykamy się z niepokojącymi faktami. Wzrasta ilość rozwodów - co czwarte małżeństwo kończy się na sali sądowej. Powstają alternatywne, już niekoniecznie heteroseksualne, rodziny. Młodzi ludzie żyją bez ślubu. Co mamy na to powiedzieć, jako chrześcijanie? W naszym gronie niektóre małżeństwa i rodziny przeżywają kryzys. Jak zaradzić i wyjść zwycięsko z tych doświadczeń?

Biblijny model nie jest anachronizmem. Jest to wzór do naśladowania i zabezpieczenie przed zagrożeniami naszych czasów. Nikt dotąd nie wymyślił lepszego. Biblijny model wyznacza kierunek młodym i koryguje kurs życia dojrzałych, doświadczonych małżonków. Bardziej niż kiedykolwiek potrzebujemy nauczania o biblijnym wizerunku rodziny. Niektórzy z nas doświadczają trudności w życiu małżeńskim i rodzinnym. Dlatego tym bardziej potrzebujemy przypominać sobie, jaki jest biblijny obraz małżeństwa i rodziny.

Mąż jest głową żony - dlatego ma odpowiedzialnie pełnić swoją rolę i kochać żonę jak własne ciało. Żona z kolei jest pomocą odpowiednią dla swego męża i powinna mu być uległa i poddana jak Kościół Chrystusowi. Wypełniając swoje role w małżeństwie obie strony przyczyniają się do budowania szczęśliwego małżeństwa i zdrowej rodziny. Taki jest plan Boga dla mężczyzn i kobiet, którzy stanowią jedno, gdyż są związani węzłem małżeńskim.

Daniel Trusiewicz
Artykuł był opublikowany w miesięczniku "Słowo Prawdy" 5/2001